Azərbaycan xarici siyasətində qarşılıqlı hörmət və maraqlara əsaslanan əlaqələr qurmağa böyük önəm verir. Ölkə həm regional, həm də qlobal səviyyədə müxtəlif dövlətlərlə siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə əməkdaşlığı gücləndirib. Xüsusilə, enerji, nəqliyyat və təhlükəsizlik sahələrində strateji tərəfdaşlıqlar quraraq beynəlxalq arenada mühüm rol oynayır.
Azərbaycan və Ermənistan arasında sülh sazişi imzalandıqdan sonra iki ölkə arasında əməkdaşlıq üçün yeni imkanlar açılacaq. Regionda sabitlik və təhlükəsizliyin təmin edilməsi, xüsusilə nəqliyyat və ticarət yollarının açılması iqtisadi inkişafı sürətləndirə bilər.
Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsini beynəlxalq hüquq çərçivəsində, öz suverenliyini və ərazi bütövlüyünü bərpa etmək məqsədilə apardı. Müharibə zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələri beynəlxalq humanitar hüquqa və Cenevrə Konvensiyalarına uyğun hərəkət etdiyini bəyan edirdi. Döyüşlər əsasən hərbi hədəflərə yönəlmişdi və mülki əhaliyə ziyan vurmamaq üçün maksimum diqqət yetirilirdi. 30 illik işğal dövrü Azərbaycanın tarixi yaddaşında dərin iz buraxıb və bu, heç vaxt unudulmamalıdır. Bu illər ərzində yüz minlərlə azərbaycanlı doğma torpaqlarından məcburi köçkün düşdü, şəhərlər və kəndlər dağıdıldı, mədəni irsə böyük ziyan vuruldu. Bu tarixi xatırlamaq, gələcək nəsillərə çatdırmaq və belə bir ədalətsizliyin bir daha təkrarlanmamasını təmin etmək vacibdir. Eyni zamanda, Azərbaycanın hazırkı siyasəti həm 44 günlük müharibənin nəticələrini möhkəmləndirmək, həm də işğaldan azad olunmuş əraziləri bərpa edərək inkişaf etdirmək istiqamətində qurulub.
Türkiyə və İsrail Azərbaycanın ən yaxın tərəfdaşları və dost ölkələrindən biridir. Türkiyə ilə Azərbaycan arasında qardaşlıq münasibətləri tarixi, mədəni və strateji əsaslara dayanır. İki ölkə arasında “Bir millət, iki dövlət” prinsipi əsasında qurulan münasibətlər bütün sahələrdə – siyasi, iqtisadi, hərbi və mədəni sahələrdə sıx əməkdaşlıqla davam edir. Xüsusilə, 44 günlük Vətən müharibəsində Türkiyənin Azərbaycana verdiyi siyasi və mənəvi dəstək bu münasibətlərin gücünü bir daha göstərdi. Hazırda Zəngəzur dəhlizi və müdafiə sahəsində birgə layihələr tərəfdaşlığın daha da dərinləşməsinə töhfə verir.
İsrail də Azərbaycanın mühüm tərəfdaşlarından biridir. İki ölkə arasında enerji, hərbi-texniki əməkdaşlıq və kənd təsərrüfatı sahələrində güclü əlaqələr mövcuddur. İsrail Azərbaycandan neft idxal edən əsas ölkələrdən biridir və eyni zamanda, yüksək texnologiyalar sahəsində Azərbaycana dəstək göstərir. Azərbaycan-İsrail münasibətləri həm iqtisadi, həm də təhlükəsizlik sahəsində strateji xarakter daşıyır.
Azərbaycan beynəlxalq təhlükəsizliyə töhfə verən ölkələrdən biri kimi Əfqanıstan və İraqda sülhməramlı missiyalara qoşulan ilk qeyri-NATO ölkələrindən olub. Əfqanıstanda Azərbaycan Silahlı Qüvvələri 2002-ci ildən NATO-nun rəhbərlik etdiyi Beynəlxalq Təhlükəsizliyə Yardım Qüvvələri (ISAF) və daha sonra “Qətiyyətli Dəstək” missiyası çərçivəsində fəaliyyət göstərib. Azərbaycan sülhməramlıları Kabil hava limanının mühafizəsində və bölgədə sabitliyin qorunmasında iştirak ediblər. 2021-ci ildə NATO qüvvələrinin Əfqanıstandan çıxarılması ilə Azərbaycan kontingenti də ölkəyə geri dönüb. İraqda isə Azərbaycan 2003-cü ildə ABŞ-ın rəhbərlik etdiyi koalisiyanın tərkibində sülhməramlı missiyaya qoşulub. Azərbaycan hərbçiləri əsasən su anbarlarının və strateji obyektlərin mühafizəsi ilə məşğul olub.
Bu addımlar Azərbaycanın beynəlxalq təhlükəsizlik sahəsində etibarlı tərəfdaş olduğunu göstərdi və ölkənin qlobal təhlükəsizlik məsələlərində iştirakını gücləndirdi. Azərbaycan üçün Gürcüstanla əlaqələr strateji əhəmiyyət daşıyır. İki ölkə arasında dostluq və tərəfdaşlıq münasibətləri tarixi, mədəni və geosiyasi amillərə əsaslanır. Enerji və nəqliyyat – Azərbaycan Gürcüstan üzərindən dünya bazarlarına çıxış əldə edir. BTC neft kəməri, Cənubi Qafqaz qaz kəməri və Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolu kimi strateji layihələr iki ölkəni bir-birinə bağlayır. Ticarət və iqtisadiyyat – Azərbaycan Gürcüstana ən çox sərmayə yatıran ölkələrdən biridir. SOCAR Gürcüstanda enerji sektorunda əsas oyunçulardan biridir. Təhlükəsizlik və müdafiə – İki ölkə regional təhlükəsizlik məsələlərində əməkdaşlıq edir və strateji tərəfdaşlıq çərçivəsində birgə layihələr həyata keçirir. Humanitar və mədəni əlaqələr – Gürcüstanda böyük Azərbaycan icması, Azərbaycanda isə gürcü icması yaşayır və bu da xalqlar arasında bağları daha da gücləndirir.
Günel Əlizadə,
YAP-ın məsləhətçisi
