Azərbaycan Respublikası və Gürcüstan arasında münasibətlər uzun əsrlər boyu davam edən mehriban qonşuluq və dostluq əlaqələrinə əsaslanır. Bu iki ölkə Qafqaz regionunun vacib hissəsini təşkil edir və həm tarixi, həm də mədəni cəhətdən bir-birinə yaxın olan xalqlardır. Müxtəlif dövrlərdə mövcud olan dövlətlər, o cümlədən Albaniya və İberiya krallıqları, Səlcuq imperiyası, Şirvanşahlar dövləti və Gürcüstan çarlığı arasındakı əlaqələr bu münasibətlərin qədimliyini təsdiqləyir. Azərbaycan və Gürcüstan arasında əlaqələrin başlanğıcı qədim dövrlərə təsadüf edir. Qafqaz dağları ətrafındakı ticarət yolları bu xalqlar arasında iqtisadi və mədəni mübadiləyə şərait yaratmışdır. Xəzər dənizindən Qara dənizə qədər uzanan ipək yolları Azərbaycan və Gürcüstan arasında əlaqələrin güclənməsinə təkan vermişdir. İslamın Qafqaza gəlməsi ilə həm Azərbaycan, həm də Gürcüstan müxtəlif mədəniyyətlərdən təsirlənmiş və müştərək dəyərlər formalaşmışdır. Orta əsrlərdə Gürcüstanın Qızıl Orda və Səlcuqlar ilə münasibətləri Azərbaycan hökmdarları ilə koordinasiyanı zəruri etmişdir. Şirvanşahlar dövləti və Tiflis ətrafında yaranan mədəniyyətlər bu iki xalq arasında qarşılıqlı təsiri daha da artırmışdır. 20-ci əsrin əvvəlində Azərbaycan Demokratik Respublikası və Gürcüstan Demokratik Respublikası arasında diplomatik münasibətlər yaradıldı. 1918-1920-ci illərdə hər iki dövlət öz müstəqilliyini qorumağa çalışmış və qarşılıqlı hörmət prinsipləri əsasında əməkdaşlıq etmişdir. Lakin Sovet İttifaqının yaranması ilə bu müstəqilliklər itirildi və Azərbaycanla Gürcüstan Sovet hakimiyyətinin tərkibinə daxil edildi. Sovet dövründə Azərbaycan və Gürcüstan arasında iqtisadi əməkdaşlıq güclü şəkildə davam etdi. Bakı-Tbilisi dəmir yolu, sənaye və mədəniyyət sahəsində əməkdaşlıq bu iki xalqı daha da yaxınlaşdırdı. Lakin siyasi azadlıqların məhdudlaşdırılması milli maraqların birbaşa həyata keçirilməsinə mane oldu. 1991-ci ildə Sovet İttifaqının dağılması ilə Azərbaycan və Gürcüstan müstəqillik qazandı. İki dövlət arasındakı münasibətlər dostluq və strateji tərəfdaşlıq prinsipləri üzərində quruldu. 1992-ci ildə Azərbaycanın Gürcüstandakı səfirliyi və Gürcüstanın Azərbaycandakı səfirliyi fəaliyyətə başladı. Bu dövrdən etibarən iki ölkə siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə əməkdaşlığı genişləndirdi. Enerji sahəsində əməkdaşlıq iki ölkə arasında münasibətlərin əsasını təşkil edir. Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəməri kimi layihələr Azərbaycan və Gürcüstanı strateji tərəfdaşlara çevirdi. Bu layihələr təkcə iki ölkə üçün deyil, eyni zamanda Avropa və Asiya arasında enerji təhlükəsizliyi üçün də vacibdir. Nəqliyyat sahəsində də əməkdaşlıq diqqətəlayiqdir. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu iki ölkənin nəqliyyat sistemlərinin inteqrasiyasını təmin etdi və ticarət əlaqələrini gücləndirdi. Bu layihə, həmçinin, Avropa ilə Asiyanı birləşdirən İpək Yolunun yenidən canlandırılması üçün mühüm addım oldu. Azərbaycan və Gürcüstan mədəni əlaqələrini inkişaf etdirmək üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirirlər. Azərbaycanlılar Gürcüstanın Kvemo Kartli bölgəsində, gürcülər isə Azərbaycanın Qax və Zaqatala rayonlarında yaşayır. Hər iki xalqın nümayəndələri milli mədəniyyətlərini və adət-ənənələrini qoruyaraq birgə yaşayır. Hər il keçirilən mədəniyyət günləri və festivallar Azərbaycan və Gürcüstan xalqları arasında mədəni mübadiləni gücləndirir. Turizm sahəsində də əlaqələr inkişaf edir. Azərbaycanın Qəbələ, Şəki və Tovuz kimi turizm məkanları ilə Gürcüstanın Batumi, Tbilisi və Qudauri kurortları arasında turist mübadiləsi artır. Azərbaycan və Gürcüstan arasında münasibətlər dostluq və strateji tərəfdaşlıq əsasında inkişaf etsə də, bölgədəki geosiyasi dəyişikliklər bəzi çətinliklər yaradır. Regiondakı münaqişələr, o cümlədən Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, Gürcüstanın Abxaziya və Cənubi Osetiya problemləri iki ölkə arasında həmrəyliyi daha da zəruri edir. Azərbaycan və Gürcüstan üçün qarşılıqlı iqtisadi layihələrin genişləndirilməsi, təhsil və elmi tədqiqat sahələrində əməkdaşlığın artırılması perspektivləri mövcuddur. Hər iki ölkənin Avropa İttifaqı ilə əlaqələrinin genişlənməsi də münasibətlərin yeni mərhələyə çıxarılmasına şərait yaradır. Azərbaycan Respublikası və Gürcüstan arasındakı münasibətlər uzun tarixi köklərə və dostluq ənənələrinə əsaslanır. Bu əlaqələr enerji, nəqliyyat, mədəniyyət və təhlükəsizlik sahələrində əməkdaşlıqla daha da güclənir. İki ölkə arasındakı münasibətlər təkcə region üçün deyil, həm də beynəlxalq arenada sabitlik və tərəqqi üçün vacibdir.
İsmayıl Nağızadə,
YAP-ın gənc fəalı
